KOLON KANSERİ NEDİR VE HANGİ BELİRTİLERLE ORTAYA ÇIKAR?
Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji Yan Dal Uzmanı Op. Dr. Hikmet Zeynalov, kolon kanserinin kalın bağırsakta yer alan hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan ciddi bir hastalık olduğunu belirtti. Dünya Sağlık örgütünün istatistik verilerine göre dünyada üçüncü en sık görülen kanser türü olan kolon kanseri, kanser ilişkili ölümlerde de ikinci sırada yer almaktadır. Özellikle 50 yaş üzerindeki bireylerde daha sık görülürken, günümüzde yanlış beslenme, obezite ve hareketsiz yaşam tarzı nedeniyle daha genç yaşlarda da teşhis edilmektedir. Dr. Zeynalov, hastalığın başlangıç evresinde genellikle belirti vermeden ilerlediğini, bu nedenle düzenli sağlık kontrollerinin hayati önem taşıdığını vurguladı. İlerleyen dönemlerde dışkılama alışkanlıklarında değişiklik, sürekli kabızlık veya ishal, dışkıda kan, karın ağrısı ve açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Kolon kanseri sinsi ilerleyen bir hastalık olduğundan, bu belirtilerin göz ardı edilmemesi gerektiğini ifade eden Dr. Zeynalov, özellikle 45 yaşından itibaren kolonoskopi gibi tarama testlerinin düzenli olarak yapılmasını önerdi. Ailesinde kolon kanseri öyküsü bulunan kişilerin ise çok daha erken yaşta tarama programlarına dahil edilmesi gerektiğine dikkat çekti. Sigara kullanımı, aşırı alkol tüketimi, düşük lifli beslenme ve işlenmiş gıdaların aşırı tüketimi kolon kanseri riskini artıran başlıca faktörler arasında yer alır. Dr. Zeynalov, “Kolon kanseri erken dönemde fark edildiğinde tedavi şansı oldukça yüksektir. Bu nedenle bireylerin belirtileri göz ardı etmemesi ve düzenli olarak tarama testlerini yaptırması büyük önem taşır,” dedi.
ERKEN TEŞHİSİN ÖNEMİ VE TARAMA YÖNTEMLERİ
Kolon kanserinde erken teşhis, tedavi başarısını belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Hastalık erken evrede tespit edildiğinde tedavi şansı %90’ın üzerine çıkarken, ileri evrelerde bu oran belirgin şekilde düşmektedir. Op. Dr. Hikmet Zeynalov, kolon kanserinin erken dönemde genellikle belirti vermemesi nedeniyle düzenli tarama testlerinin zorunlu olduğunu vurguladı. Özellikle 45 yaş ve üzeri bireylerde kolonoskopi, kolon kanserinin teşhisinde altın standart yöntem olarak kabul edilmektedir. Kolonoskopi sayesinde polipler erken dönemde tespit edilip çıkarılabilir ve kanserin oluşumu engellenebilir. Bunun yanı sıra dışkıda gizli kan testi ve sigmoidoskopi de kolon kanseri taramalarında sık kullanılan diğer yöntemler arasında yer alır. Dr. Zeynalov, ailesinde kolon kanseri öyküsü bulunan bireylerin taramaya daha erken yaşlarda başlaması gerektiğini belirtti. Modern tıptaki teknolojik gelişmeler sayesinde kolonoskopi işlemleri artık çok daha konforlu ve kısa sürede gerçekleştirilebilmektedir. Tarama testlerinin yalnızca risk grubundaki bireyler için değil, tüm toplum için büyük önem taşıdığına dikkat çeken Dr. Zeynalov, “Kolon kanseri erken teşhis edildiğinde tamamen tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu nedenle bireylerin düzenli sağlık kontrollerini aksatmaması hayat kurtarıcıdır,” dedi. Ayrıca düzenli tarama programlarının kolon kanserine bağlı ölüm oranlarını ciddi oranda düşürdüğünü belirterek, özellikle toplumun bilinçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
KOLON KANSERİNDE MODERN TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Kolon kanseri tedavisinde hastalığın evresi, tümörün yeri ve hastanın genel sağlık durumu büyük önem taşır. Op. Dr. Hikmet Zeynalov, kolon kanseri tedavisinde cerrahi müdahalenin temel yöntem olduğunu ve erken evrede yapılan ameliyatlarla hastalığın tamamen ortadan kaldırılabildiğini ifade etti. Günümüzde laparoskopik ve robotik cerrahi yöntemleri sayesinde hastalar çok daha hızlı bir iyileşme süreci yaşayabilmekte, ameliyat sonrası ağrı ve komplikasyon riski minimuma indirilebilmektedir. İleri evre kolon kanserinde ise cerrahi tedavinin yanı sıra kemoterapi ve radyoterapi de tedavi sürecine dahil edilmektedir. Dr. Zeynalov, kemoterapinin tümör hücrelerinin yayılmasını engellemeyi ve tekrarlama riskini azaltmayı hedeflediğini belirtti. Bazı durumlarda ameliyat öncesi veya sonrası kemoterapi ile tedavi başarısının artırıldığını ifade eden Zeynalov, her hastaya özel tedavi planlamasının çok önemli olduğunu vurguladı. Kolon kanseri tedavisinde multidisipliner yaklaşımın önemine değinen Dr. Zeynalov, cerrahi ve onkoloji uzmanlarının birlikte çalışarak en doğru tedavi sürecini planladığını söyledi. Ameliyat sonrası düzenli kontrollerin hastalığın tekrarlama riskini azaltmada kritik rol oynadığını belirten Zeynalov, hastaların tedavi sürecinde moral ve motivasyonunun yüksek tutulmasının da başarı oranını doğrudan etkilediğini dile getirdi. Günümüzde modern tıp ve teknolojik gelişmeler sayesinde kolon kanseri tedavisinde çok daha başarılı sonuçlar elde edildiğini belirterek, hastaların umutlarını kaybetmemeleri gerektiğini vurguladı.
KOLON KANSERİNDEN KORUNMANIN YOLLARI
Kolon kanserinden korunmak için sağlıklı yaşam alışkanlıklarını benimsemek ve düzenli sağlık kontrollerini aksatmamak büyük önem taşır. Op. Dr. Hikmet Zeynalov, lif açısından zengin beslenmenin kolon sağlığı için kritik olduğunu belirtti. Sebze, meyve, tam tahıllar ve baklagillerin düzenli olarak tüketilmesi bağırsakların düzenli çalışmasına yardımcı olurken, kırmızı et ve işlenmiş gıdaların aşırı tüketimi kolon kanseri riskini artırmaktadır. Sigara ve alkol kullanımının yalnızca kolon kanseri değil, pek çok farklı kanser türünün oluşumunda da etkili olduğunu vurgulayan Dr. Zeynalov, bu zararlı alışkanlıklardan uzak durulması gerektiğini ifade etti. Düzenli fiziksel aktivite, bağışıklık sistemini güçlendirerek obezite riskini azaltır ve kolon kanseri oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Haftada en az 1-2 saat orta tempolu egzersiz yapılmasını öneren Dr. Zeynalov, stres yönetiminin de kolon sağlığı üzerinde önemli bir etkisi olduğunu söyledi. Yeterli su tüketiminin sindirim sistemi sağlığı için kritik olduğunu, düzenli uyku ve dengeli beslenmenin de bağışıklığı güçlendirdiğini ifade etti. Dr. Zeynalov, “Kolon kanseri riski tamamen ortadan kaldırılamaz ancak alınacak önlemlerle bu risk büyük ölçüde azaltılabilir,” dedi. Toplumda farkındalığın artırılması ve düzenli tarama programlarına katılımın teşvik edilmesi gerektiğini belirten Zeynalov, belirtileri göz ardı etmemek ve sağlık kontrollerini aksatmamak gerektiğinin altını çizdi. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve düzenli doktor kontrolleri, kolon kanseri ile mücadelede en güçlü silahlarımızdır.
